egzamin PS

gabi · Uzależniony/a od forum

Witam.mam pytanko-czy ktos ma opracowane cele badawcze na egzamin?jesli tak to prosze o wrzucenie ich tutaj!

Joanna · Magister

Witam może się komuś przyda Smile

)

Przedmiot i cel badań

Punktem wyjścia we wszystkich badaniach jest problem teoretyczny lub praktyczny, punktem dojścia – jego rozwiązanie. Rozwiązanie to ma odpowiadać prawdzie, powinno, więc być zgodne z rzeczywistością, przy czym kryterium tej zgodności stanowi doświadczenie, praktyka.
Badania naukowe prowadzą do wykrycia prawidłowości daną kategorią zjawisk. Są one ujęte za pomocą twierdzeń o związkach i zależnościach zachodzących między poznawanymi faktami lub zjawiskami albo też odnoszących się do procesu ich rozwoju .
Każde twierdzenie naukowe wymaga uzasadnienia. Jest ono dokonywane w oparciu o określone procedury badawcze, stanowiące podstawę weryfikacji hipotez zawartych w problemie badań.

Cele.

Przed przystąpieniem do badań należy określić ich cele. Wymaga to uświadomienia sobie, co skłoniło nas do tych działań oraz do czego mogą być przydatne wyniki, które na podstawie nich uzyskamy.
Celem badań jest poznanie naukowe istniejącej realnie, empirycznie rzeczywistości społecznej, opis jakiegoś zjawiska, instytucji lub jednostki .
Wśród celów badań wyróżniamy cele teoretyczno – poznawcze i praktyczno – wdrożeniowe.
Cele teoretyczno – poznawcze wiążą się z poznaniem określonej kategorii zjawisk oraz wykryciem ich związków, zależności i prawidłowości, natomiast cele praktyczno – wdrożeniowe łączą się z wykorzystaniem wyników badań w działalności wychowawczej, kulturalnej lub innej formie ludzkiej aktywności .

Problem główny i problemy szczegółowe

Problem badawczy, według S. Nowaka to,, pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie” .
J. Sztumski problemem badawczym nazywa to, co jest przedmiotem wysiłków badawczych, czyli po prostu to, co orientuje nasze przedsięwzięcia poznawcze .
Problemy badawcze w postaci pytań rozstrzygnięcia rozpoczynają od partykuły ,,czy”, poprzedzającej zdanie oznajmiające. Problemy badawcze w postaci dopełnienia nie sugerują z góry żadnych możliwych wypowiedzi. Rozpoczynają się od zaimków pytajnych lub przysłownych, jak: ,,kto?”, ,,co?”, ,,gdzie?”, ,, w jakim stopniu?”, ,,dlaczego?” i tym podobnych. To one głównie wyznaczają zakres możliwych odpowiedzi. Każdy z formułowanych problemów badawczych ma swój zakres. Na ogół wymienia się dwa podstawowe ich zakresy. Pierwszy z nich dotyczy zależności miedzy zmiennymi, a drugi wartości, czy wartości zmiennych. Przy czym jeden i drugi mają swoje podzakresy.

Hipotezy

H. Muszyński za hipotezę roboczą uznaje twierdzenie, co do którego istnieje pewne prawdopodobieństwo, iż stanowić ono będzie prawdziwe rozwiązanie postawionego problemu .
Stwierdzenia zawarte w hipotezach są tylko zawsze świadomie przyjętymi przypuszczeniami czy tez założeniami, wymagającymi potwierdzenia lub odrzucenia w wyniku badań naukowych nad interesującym badacza problemem, ale nigdy nie przesądzają o ich ostatecznych wynikach lub płynących z nich wnioskach .
Hipotezy dzieli się biorąc pod uwagę takie kategorie, jak: cel, zasięg lub stopień prawdopodobieństwa. Ze względu na cel wyróżniamy hipotezy: podstawowe (mają zasadnicze znaczenie), częściowe (mają wyjaśnić zagadnienia fragmentaryczne). Ze względu na zasięg wyróżniamy hipotezy: ogólne ( dotyczą problemu głównego), szczegółowe (problemów szczegółowych i są ukonkretnieniem hipotezy głównej). Hipotezy podlegają weryfikacji, dlatego umiejętne ich postawienie w początkowym etapie badań odgrywa istotną rolę w ukierunkowaniu postępowania badawczego. W hipotezie wyrażamy przeświadczenie, co do spodziewanego kierunku zależności lub spodziewanego stanu wydarzeń .

Metody, techniki i narzędzia badawcze

Procedura badań, jest równoznaczna z właściwym doborem lub konstruowaniem metod badawczych dopasowanych do uprzednio sformułowanych problemów badawczych i hipotez roboczych.
Różne kwalifikacje metod i technik można spotkać w opracowaniach metodologicznych, w rozdziałach poświęconych metodom i technikom.
Przez metodę badań, T. Pilch rozumie ,,zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza zmierzającego do rozwiązania określonego problemu badawczego” .
Metoda jest to pewnego rodzaju charakter działania, jaki podejmujemy dla zdobycia interesujących nas danych. Rozumiane w ten sposób metody są zazwyczaj pewnym ogólnym systemem reguł, dotyczących organizowania określonej działalności badawczej, szeregu operacji poznawczych i praktycznych, kolejności ich zastosowania, jak również specjalnych środków i działań skierowanych na z góry założony cel badawczy .

W ślad za wyborem metody musi następować przygotowanie szczegółowych technik badawczych. Przez technikę badania należy rozumieć czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów. Technika badawcza jest określoną czynnością służącą do uzyskania pożądanych danych. Jest pojedynczą procedurą, polegającą na wykonaniu określonej czynności badawczej .

Narzędzie badawcze, jak ujmuje T. Pilch jest ,, przedmiotem służącym do realizacji wybranej techniki badań” .
Jednym ze sposobów gromadzenia danych jest ankietowanie. Może być ono przeprowadzone bezpośrednio przez ankietera, który nanosi osobiście odpowiedź osoby badanej na kwestionariusz, może być też przeprowadzone bez jego udziału.

Zmienne i ich wskaźniki

Zmiennymi nazywa się podstawowe cechy danego zjawiska, faktu lub procesu, które poddajemy analizie, obserwacji, weryfikacji lub opisowi.
Zdaniem Z. Skornego zmienna to pewna kategoria zjawisk, których wielkość, intensywność, częstość występowania, może ulegać zmianom zależnie od okoliczności. Natomiast W. Dutkiewicz uważa zmienną za dowolną własność – cechę, która przybiera różne wartości, a przynajmniej dwie (jest to warunek, by cecha została nazywana zmienną).
Zmienna określa jedynie, pod jakim względem interesują nas analizowane przedmioty i zjawiska, specyfikując ich możliwe własności, stany lub zdarzenia, którym podlegają, a ponadto, jakie typy relacji będziemy uwzględniać między przedmiotami rozpatrywanymi pod danym względem.
Wśród zmiennych wyróżniamy zmienne: zależne, niezależne, pośredniczące.
Zmienna, która jest przedmiotem naszego badania, której związki z innymi zmiennymi chcemy określić, wyjaśnić, nosi nazwę zmiennej zależnej. Natomiast zmienne, od których ona zależy, które na nią oddziaływają, noszą nazwę zmiennych niezależnych. Zmiennymi niezależnymi są zjawiska wpływające na powstanie i przebieg zjawisk będących zmiennymi zależnymi.
Aby opisać zmienne należy posłużyć się pewnymi wartościami opisowymi, zwanymi wskaźnikami. Występującym w badaniach zmiennym należy przyporządkować właściwe wskaźniki. Są nimi empirycznie stwierdzane zjawiska, z których wnioskujemy o danej zmiennej. Według T. Pilcha i T. Baumana ,,wskaźnik – to pewna cecha, zdarzenie lub zjawisko na podstawie, którego wnioskujemy z pewnością bądź z określonym prawdopodobieństwem wyższym od przeciętnego, iż zachodzi zjawisko, które nas interesuje”.

futurysta · Gaduła

Ja mam coś takiego

Przedmiot badawczy- pewne zjawisko znajduj się w danej subdyscyplinie nauk. Wyrażone w celach badawczych, np. agresja dziecięca
Cel bad- dążenie do wzbogac. wiedzy o osobach, rzeczach, zjawiskach będących przedmiotem badań. Przez cel badań rozumiemy rodz. Efektu, jaki zamierzamy uzyskać w wyniku badań oraz rodz czynników, z jakimi te efekty będą się wiązać.
Problem bad.- pyt., na które szukamy odp., zawsze odnosi się do naszego zagadnienia poznawczego. Rozróżn. problemy: główne (wszystko co chcemy ukazać np. zjawisko agresji u dzieci); szczegółowe (co wpływa na to zach, jak się to eliminuje). Bad. mają postać pytań (np.dot cech przedmiotów, zjawisk, ich własności)
Hipoteza jest zdaniem nie w pełni uzasadnionym opartym na prawdopodob. wymagającym sprawdzenia (zweryfikow), mająca na celu odkrycie nie znanych zjawisk lub praw. Może być zd. twierdz. lub przeczącym.
Zmienna w bad. ped to pewna kategoria zjawisk, których wielkość, intensywność, częstość występowania może ulegać zmianom zależnie od różnych okoliczności
Zmienne w bad. ped. są formą uszczegółowienia problemu badawczego jaki pragnie rozwiązać i hipotez, które się potwierdza lub odrzuca.
Rodz.zmiennych: 1. niezależne 2.zależne,
Z. niezależne są to determinanty określ. zjawisk, stanów rzeczy, zachowań. Powodują skutki w sferze innych zjawisk= powod. powst. i przebieg zjawisk będących zmiennymi zależnymi.
Z. zależna to zjawisko podlegające wpływom innych zjawisk
Z. pośredniczące to czynniki wew.mogące modyfikować wpływ warunków zew. na zachowanie się np. samokontrola, samoakceptacja, motywacja, samoocena, sta emocjonalny itp.
Metoda jest to zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmuj. na ogół całość postępowania badacza zmierzającego do rozwiąż. określ. problemu nauk. M. jest pojęciem najszerszym w stosunku do techniki i narzędzia badaw.
(Termin „metoda” można stos. w dwóch znaczeniach: szerszym- to próba ogólnego określ. charakteru i zakresu danych badań np. met. monograf, met. histor.- porównawcza; węższym – met. służy do okreś. powtarzalnych sposobów rozstrzygania konkretnych zagadnień, związ. z realizacją badań przez określ. metodę. To całokształt czynności określaj. sposób zbierania danych i ich opracowania.
W węższym znacz.termin „metoda” zastępuje się terminem „technika”.)
Techniki badań –czynności prakt. regulow. starannie wypracowanymi dyrektywami pozwalaj.na uzysk. optymalnie sprawdzonych informacji, opinii, faktów. Wyróż. met:
Obserwacja; eksperyment ped.; monografia ped. (jej techniki to – bad. dokum., ankieta, wywiad, elem obserw uczestniczącej;
met. indywid. przypadków (techniki to – wywiad, obserwacja, analiza dok. osobistych, czasem techniki projekcyjne, testy); metoda sondażu diagnostycznego (technika to ankieta).
Narzędzie bad- przedmiot służ. do realizacji wybranej tech. bad( kwest. wywiadu; kwe. ankiety; test socjometr; dyspozycje i arkusz obserwacji; skale)
Techniki bad. - (Kamiński) to gł. sposoby zbier. materiału oparte na starannie oprac. dyrektywach (dokładnych, jasnych, ścisłych), weryfik. w badaniach różnych nauk społ., dzięki temu posiad. walor użyteczności międzydyscyplinarnej. Mają char. instrukcji – tym użyteczniejszej im wierniej stosowanej. Rodz tech ped: Wywiad, ankieta, bad doku, analiza treści,t. projekcyjne. t.socjometryczne
METODY: Obserwacja- czynność badawcza, poleg. na gromadz. danych drogą spostrzeżeń.; podstawowa i najczęściej stosow. metoda w badaniach ped.; met. o. to sposób prow. badań, w którym czynności obserwac. stanowią podstawę gromadz. danych; to prosta nieplanow. rejestracja zdarzeń i faktów, też proces kontrolowanej o. systematycznej z użyciem skomplikow. technik pomocniczych (kamery, magnetofonu i arkuszy obserwacyjnych włącznie). Na ten sposób skład się planowo podejmow czynności realizacyjne, instrumentalne i konceptualizyjne : określ. przedmiotu i celu realizacji (co chcemy zaobserwować, by odp. na pyt. badacza); wybór postaci obserwac (niezbędny do zaplanow. I przebiegu badań); dobór techniki obser.( stosow do problemu bad np. przemiotu obserwacji i jej zał. celów); ustal. sposobów oprac danych (nastaw. się na analizy jakościowe, ilościowe, porównawcze, mieszane); oprac i zmodyfik istniejących narzędzi bad dostosow. do przedmiotu obserwacji; ustal. terenu i osób do badań oraz harmonogramu ich przebiegu.
- najpopular. o. jest tzw. o. otwarta albo swobodna. Stos. ją w praktyce każdy nauczyciel i organizator. Daje ona sumę wiedzy o przedm. zainteresowań lub pracy, pozwalając na sprawniejsze działanie w określ. dziedzinie. O. otwarta spełnia także ważną rolę w początkowym etapie każdej planow. działalności bad. Uzyskuje się ogólną wiedzę o badanym przedmiocie, ta daje podstawę do szczegółow. planow. dalszego toku badań, gł. do sformułowania zagadnień wstępnych i hipotez roboczych.
- o. systematyczna bezpośrednia lub pośrednia- to planowe gromadz. spostrzeżeń przez określ. czas w celu poznania lub wykrycia istniej. zależności m-dzy zjawiskami, rodz. i kier. procesów zachodz. w zbiorowościach społ. lub instytucjach. Szczeg. przypadkiem o. syst. jest o. uczestnicząca. Wyst. wtedy gdy badacz staje się uczestnikiem badanej zbiorowości i jest przez nią akceptow. Może mieć 2 postacie jawna lub ukrytą. Jawna - gdy grupa badana jest poinformow. o roli badającego, ukryta – gdy badana grupa nie jest świadoma roli, jaką spełnia nowy członek jej grupy.
Narzędziem o. jest np. arkusz obserwacyjny= inaczej kwestionariusz z wytypowanymi wszystkimi zagadnieniami, które objąć ma o. W określ. rubrykach pod określ. zagadnieniem rejestrujemy wszystkie spostrzeżone fakty, zdarzenia i okoliczności mające związ. z danym zagadnieniem. Wcześniejsza typologia zagadnień nie pozwala na przeoczenie któregoś z nich oraz nadaje określ. kierunek badaniom.
Można również gromadzić mat. bad.za pomocą notatek, opisów, rejestracji dźwięk. lub fotograf. Prowadz. takiej o. naz. się niekontrolowaną. Można tu też zastos. elem, kontroli np materiały dajemy do czytania os. towarzysz zorientowanej w koncepcji badań- ta oceni mat. w sensie kompletności prawidłowego kierunku.
Rozróżniamy 3techniki o.:
*osobistą (badacz osobiście obserwuje sytuację lub nawet jest to obserwacja uczestnicząca - jak np. korzystanie z produktów lub usług konkurencji),
*mechaniczną (za pomocą urządzeń mechanicznych),
* elektroniczną (urządzenia elektroniczne, jak fotokomórka, kamera).
Cechy obserwacji: przedmiot o., (co badamy); określenie celu, (po co badamy)
O. obiektywna – badacze nie ingerują w przebieg obserwacji i obiektywnie oceniają wyniki.
Met. sędziów kompetentnych – badacz powoł. liczbę osób, oceniających indywidualnie przedłożony im materiał obserwacyjny. O tym jak ten mat. ten zost. zakwalifikow. decyd. większa licz.głosów. Sędzią kompetentnym może być każda osoba, która zost. poinformow. jak definiuje się oceniane zjawisko i jakie są kryteria jego oceny. Cechą obserwacji jest jej systematyczność, polega na gromadzeniu informacji w sposób ciągły albo metodą próbek czasowych.
O. uczestnicząca – pol. na tym, że badacz wchodzi w rolę os. badanej i z tej pozycji obserwuje badane zjawisko. Zaletą obserwacji jest to, że opis. zjawisko w natural. przebiegu. Wadą -że jest ona met. czasochłonną i pracochłonną.
Ob.składa się z 3 etapów:
*etap orientacji w terenie
*etap wyboru elementów zogniskowanych
*etap selekcji
Gł. rodz. obserwacji są:
*fotograficzna (dot. całokształtu zachow. się osoby obserwowanej w ściśle określ. sytuacji i czasie. Należy skupić się również na warunkach w jakich wyst. obserwowane zjawisko. Tech. ta: odbywa się w niedługim czasie, odznacza się dużą intensywnością i dokładnością w rejestrow. , wymaga odnotowania wszystkiego, co wiąże się z przedmiotem ob. *próbek czasowych (dot.określ. kategorii interesując. badacza zjawiska. Odbyw się w ciągu niedługich jednostek (próbek) czasowych. Czas trwania wszystkich jednostek czas. wyn. od kilku sek.do 20 min. Najczęściej stosuje się okresy 5-min. lub krótsze. Obserwator znając poszczeg. kategorie obserwow. zjawiska odnotowuje ich obecność lub brak ich występow. w ciągu każdej przewidzianej jednostki czasowej
*jednostkowa
*kompleksowa
Eksperyment – met. poleg. na wywołaniu lub zmianie procesów przez wprow. do nich jakiegoś czynnika i obserwow. zmian pod jego wpływem zachodzących. Rezultatem e. są zawsze określ. zmiany lub ich brak, zmiany nie tylko poch. z badanego ukł. (chociaż one są najważniej.),ale też zasobu naszej wiedzy. Wg niektórych pedagogów e. jest szczeg. przypadkiem ob. różniący się bardziej złożoną strukturą, staranniej dopracowanym zmysłem badawczym i posługiwan. się większą i różnorodną ilością narzędzi bad. Te różnice, w tym gł. złożona struktura zabiegów tech, wielość narzędzi bad. np. badanie dokumentacji szkolnej, arkusze lub dzienniki obserwacji, notatki z rozmów) oraz konieczność istnienia generalnej koncepcji wiążącej w celową jedność różnorodne poczynania badawcze, przemawia za zaliczeniem e. pe dag. do metod badawczych w pedagogice.
Monografia ped - met. badań, której przedm. są instytucje wychowawcze w rozumieniu placówki lub instytucjonalne formy działalności wychowawczej, lub jednorodne zjawiska społ, prowadzące do gruntownego rozpoznania struktury instytucji, zasad i efektywności działań wychow. oraz opracow. koncepcji ulepszeń prognoz rozwojowych.
M. monograf jest łatwa w realizacji, nadaje się do systemat. weryfikacji funkcji złożonych danej instytucji oraz planow. ulepszeń i kontroli ich funkcjonow. Met. ta może być realizow. za pośredni. różnorodnych technik. Prawie zawsze posług. się badaniem dokumentacji, b. często wprowadza elem. ob. uczestniczącej, ankiety lub wywiady, eksperym. wych.
Etapy postęp. badawcz. w M.P.: geneza, rozwój instytucji, stan obecny (jak funkcjon. dziś), prognozy (w postaci różnych wniosków i postulatów), wprow. do rzeczyw. tych postulatów (by wykazać, że są one możliwe do wykon)
Met. indywidualnych przypadków – m. ta w bad. ped. sprawdza się do bad. biografii ludzkich. Odrzuca się więc takie rozumienie tej met., wg której odnosi sie ona do bad układów społ., instytucji lub do bad. dynamiki wew. i przeobrażeń zbiorowości społ. M.I.P. –to sposób badań, polegaj. na analizie jednostkowych losów ludzkich, uwikłanych w określ. sytuacje wychowaw, lub na analizie konkretnych zjawisk natury wychowawczej poprzez pryzmat jednostkowych biografii ludzkich z nastawieniem na opracow. diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań terapeutycznych.
Doskon. zainteresowaniem dla tej met. mogą stać się problemy dot. np. trudności dydakt. i wychow., sytuacja rodzinna dziecka, adaptacja społeczna wychowanków domów dziecka itp. Badania prowadz. tą met. posługują się dość nielicznymi tech. bad. Najużyteczn. tech.jest wywiad, znakomicie uzupełnia go obserwacja i analiza dokum. osob. Czasem pomocne mogą być tech. projekcyjne i testy. Zal. to od char. i złożoności poszczeg. przypadku.
Met. sondażu diagnostycznego – jest spos. gromadz wiedzy o atrybutach struktur i funkcjonal oraz dynamice zjawisk społ, opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasilaniu się i kier rozwoju określ zjawisk społ i wszelkich innych zjawiskach instytucjonalnie nieozlokalizow. posiad znacz wychowawcze- w oparciu o spec. dobraną grupę reprezentuj populację generalną, w której dane zjaw. wyst. Bad. sondaż. obejm. wszelkiego rodz. zjawiska społ. istotne dla wychowania, stany świadomości społ., opinie, poglądy określ. zbiorowości, narastanie bad. zjawisk, ich tendencje i nasilenia itp. zjaw., które są rozproszone w społeczeństwie. Ma za zad. Wychwycić je, opisać pod wzgl funkcjonalności i struktury. Bad.sondaż. opier. się prawie zawsze na bad. specjalnie dobranej próby reprezentacyjnej z populacji generalnej. Np. alkoholizm jako zjawisko społ. nie da się umiejscowić ani demograficznie ani terytorialnie, może z powodzeniem być przedm. sondażu diagnostycznego, natomiast „Młodzież nadużywająca alkoholu” może być objęta studium indywid. przypadków. Działalność komitetu antyalkoh. może być przedm. monografii, wpływ uświadomienia prowadz. przez ten komitet na alkoholizm młodzieży – może być przedm. eksperymentu. Met s. diagn. opiera się na działaniach tj

Poznanie zjaw; określ jego zasięgu; intensywności i poziomu; dokon. oceny zjaw; wysunięcie projektu reorganizacyj, kompensacyjnego, profilaktycznego. Met S. stos się do wyjaśni pewnych masowych zjawisk i procesów wyst w danej zbiorow.char dla tej met jest instrumentalne i przedmiotowe podejście do respondentów- traktuje się ich jako źródło inform, brak zainter nimi samymi.
W bad. sondaż. najczęściej występuj. techniki to: wywiad, ankieta, analiza dokum. osobistych, techniki statystyczne i inne.
Żadna z metod nie powinna wyst. jako jedyna. Powinno się stosować kilka metod bad., z uwagi na to że rzeczywistość wychowaw. jest tak bogata, że nie mogą jej objąć ramy jednej metody. Stosując więcej metod otrzymujemy źródło dodatkowej wiedzy i czynnik kontroli i rzetelności badań. TECHNIKI: Wywiad -to rozmowa badacza z respondentem wg opracowanych wcześniej dyspozycji lub w oparciu o specjalny kwestionariusz. Służy gł. do poznawania faktów, opinii i postaw danej zbiorowości. Gł. typy wyw :skategoryzowany (ma usystematyzowane pyt, ujednolicone, ściśle ogranicz kolejność i brzmienie stawianych pytań, zapewnia większą ścisłość i porównywalność danych)
nieskategoryzowany (daje swobodę formułowania pytań oraz zmieniania ich kolejności, a nawet pogłębianie zagadnień przez stawianie pytań dodatkow); jawny ( badany poinformow. jest o celach, char. i przedm wywiadu, musi być skategoryzowany); ukryty (forma luźnej rozmowy, w której badający usiłuje przez stosowne jej ukierunkow. uzyskać interesuj. go dane. Stosuje się go wtedy, kiedy postawy osobiste badanego są różne od postaw i ról społ pełnionych w danej zbiorowości, bądź jeśli przedmiotem wywiadu są zagadnienia drażliwe)
indywidualny; zbiorowy
W. daje cenny mat. poznawczy. Stosuj. go tam gdzie nie możemy uzyskać pełnej wiedzy o bad. przedmiocie na innej drodze (obserwacji, ankiety badania dokumentów)
Ankieta – tech. gromadz. informacji poleg. na wypełnianiu najczęściej samodzielnie przez badanego specjalnych kwestion. na ogół o wysokim stopniu standaryzacji w obecności lub częściej bez obecności ankietera. Pyt. ankiety są zawsze konkretne, ścisłe i jednoproblemowe. Najczęściej stosuje się pyt. zamknięte opatrzone tzw. Kafeterią =zestawem wszelkich możliwych odp. Są też: kafet. półotwarte- poza zestawem możliwych odpowiedzi dodaje się punkt oznaczony słowem „inne”.
kaf. koniunktywne –pozwal. na wybran. kilku odp., dając potem możliwość obliczenia częstotliw wyboru poszczeg. odp., a tym samym utworz. hierarchii./ A. jest niezastąpiona w badaniach ped. gdzie pytamy o cechy zbiorowości, fakty, opinie o zdarzeniach, dane liczbowe. Odróżnia ją od wywiadu to, że nie wymaga bezpośr. kontaktu z badającym, respondent sam odp. na pyt.
Konstrukcja kwestionariusza bądź wywiadu
Cz. metryczkowa obejmuj. zazwyczaj dane socjodemograficzne: płeć, wiek, poziom wykształcenia, m-ce zamieszkania.
Początek kwestion.: krótka instrukcja; pyt. o sprawy prostsze, o kwestie neutralne bądź przyjemne
Środek kwest.- pyt. o sprawy trudniejsze, kłopotliwe, wstydliwe
Końcowa cz. kwest. - pyt. o spr. prostsze, przywrac. stan równowagi psych. (wygaszające kontakt).
Kolejność pytań kwestionariuszowych
Pyt. sondażowe powinny stanowić dla badanych pewną zwarta całość. Najpierw zadaje się pyt. dot.ogólnych aspektów badanego problemu, następnie pyt.coraz bardziej szczegółowe (konstrukcja lejkowa). Instrukcja w bad. sondaż. W instrukcji poprzedzaj. zadaw. pyt. staramy się poinf. os. badane kto jest inicjatorem badań i ponosi za nie odpow., kto je przeprow; jaki prześwięca im cel, np. poznawczy (zaspok. ciekawości badacza), wychowawczy (unowocześnienie pracy z uczniami), naukowy (nastaw. na lepsze rozumienie i rozwiąz. danego problemu); jak należy odpow. na postaw. pyt.; w jakim stopniu zapewnia się badanym anonimowości dyskrecje ich wypowiedzi Weryfikacja pyt. kwestion. w ramach badań pilotażowych - ważną rzeczą jest też określ. czasu w jakim os. badane mają udzielić odp. na pyt. Badania te mają ułatwić korektę/ zmianę pyt., pomóc w sprawdz. czy objęte K. pyt. dostarcz. wystarczaj. zróżnicow. materiału badaw, czy skłaniają badanych do szczerych i wyczerpuj. odp.
Rodz pyt sondaż.: otwarte – pozostaw. respondentom swobodę wypow. np. S.L.Paye wymienia pyt: wprowadzające o char. pyt. najbar. ogólnych, ich zad. jest skierow. uwagi respondentów na zagadnienia będące przedm. zainter. badacza); o opinie dot. subiektyw. widzenia badanych problemów łącznie z ich oceną ; o fakty odnoszą się do różnych danych (wiek, płeć, wykszt, warunki mieszk., liczba rodzeństwa; o źródło informacji, jakich udziela respondent, umożliw. uświadom. sobie od kogo lub gdzie miał on możliwość zaznajom. się ze sprawą, o którą pytamy; o wiedzę dot. poznania konkretnych wiadomości na różne tematy; o motywy mają na celu dotarcie do subiekt. uzasadnień podejmow. przez respondenta (Dlaczego niektórzy nauczyciele są szczeg. lubiani przez uczniów?); o sugestie to pyt. w sprawie propozycji respondentów do unowocześnienia pracy wychow. z uczniami; uzupełniające stos. się z zamiarem uzysk. od respondentów dodatkowych informacji; sondujące są pyt. naprowadzającymi respondenta na pełniejszą odp.|| zamknięte- pyt. z ustalonymi z góry odp. Respondent dokonuje samodz.wyboru( pyt. wyboru). Każde z pyt. zamkn. skł się z 2 cz: pyt. i gotowej odp. Pyt. alternatywne (dychotomiczne, rozstrzygnięcia, z dwuczłonową odpowiedzią)- rozpocz. się od "czy”. Odp. na te pyt: tak, nie, jestem za/ przeciw, dobrze/źle, zgadzam się /nie zgadzam się. Pyt. dyskusyjne wymagają wyboru spośród kilku możliwych opcji 1odp. Pyt. te mogą dot. m.in. najbardziej ulubionego przedmiotu nauczania, najbliższego zainteresow. określ. dziedziną działalności, rzeczy, wartości. Pyt. koniunktywne są pyt. z więcej niż 2 gotowymi odp. Należy dok. wyboru więcej niż 1spośród podanych odp.|| półotwarte -każde z tych pyt. przewid. wybór spośród przewidzianych odp. i umożl.swobodne wypowiedzi os. badanych na zadany w pytaniu temat
Met socjometryczna
1. Polega na mierzeniu dystansu m-dzy jednostkami tworzącymi małą grupę np. załogę statku, rodzinę, grupę koleżeńską, klasy szkolne, zespoły współpracowników itd.; 2. Pozwala ustalić deklarowane stosunki między członkami danej grupy (liczeb. niewielkiej), niektóre jej cechy np. spoistość, zwartość, integrację, popularność pewnych osób, stosunki sympatii i empatii;
3.wyniki badań socjometr. przedstawia się w postaci socjogramu; 4. szersze zastosowanie metoda ta znajduje w psychologii społecznej i pedagogice;
5. badacz rozprowadza kwestionariusz i stosuje jednocześnie obserwację kontrolowaną, aby jednak można było uznać ją za konsekwentnie przeprowadzoną badacz winien mieć codzienne relacje z członkami grupy;
6. twórcą socjometrii jest Jacob Levy Moreno (1892-1974) socjolog i psychiatra amerykański. Techniki bad socjometr.-
tech. o wysokim stopniu standaryzacji :ankieta; wywiad kwestionariuszowy; ankieta pocztowa; obserw. kontrolowana; ankieta prasowa; ankieta dołączona do produktu; ankieta telefoniczna. Techniki o niskim stopniu standaryz:
swobodny wywiad; Obserw uczestnicząca; ankieta audytoryjna; pamiętniki napisane na konkurs.
Analiza dokumentu- dla bad nauk. dokum. może być każda rzecz, która staje się przedm. specjalnych analiz i dociekań, czyli nie tylko \"dokum. urzędowe\" grom. w archiwach szkoły, ale i różne prace nauczycieli i uczniów, które są dokum. oficjalnymi o char. urzędow (protokoły i sprawozdania z posiedzeń rad pedagog, protokoły powizytacyjne dyrektorów szkół, protokoły z posiedzeń samorządów uczniowskich, opinie i orzeczenia wychowawców klasowych i nauczycieli poszczeg. przedmiotów, orzeczenia lekarzy, psychologów, plany pracy szkoły, sprawozdania władz oświatowych, materiały prasowe, preliminarze budżetowe, księgi inwentarzowe, statystyki centralne i lokalne, oprac. statystyczne i liczbowe, którymi dysponują szkoły i in.) oraz dok. nieoficjalne, wyrażaj. osobisty stosunek jednostki do opisyw. w nich faktów i wydarzeń, zw. często dok. osobistymi lub wytworami działania. Analiza dokumentów w bad. ped. umożliwia badanie takich zmiennych, jak: postawy, potrzeby, motywy, dążenia, zainteresowania, a także zdolności i uzdolnienia w zakresie poznania i myślenia. Stanowi też jedno z ważniejszych źródeł dotarcia do historii życia jednostki. Znaczną pomoc stanowi analiza dok. również w pedag. badaniach środowiskowych. A analiza osobistych dok. młodzieży ma wg Łobockiego dużą zaletę: Badacz styka się z autentyczną rzeczywistością dydakt –wychow., która w badaniach nadmiernie skategoryzow. lub zmatematyz. wydaje się wymykać z pola widzenia. Nie można więc wymienić jednej czy jedynej metody nadającej się do badania kontekstu osiągnięć uczniów. Każda z nich ma zalety, ale i niedoskonałości. Dopiero rozsądne wykorzystanie połączenia wielu metod daje gwarancję wszechstronnego poznania danego zjawiska.
Tech. analizy dokumen- pol. na interpretacji zawartych w dok. treści. Stosując ją, usiłujemy opow. na takie m.in. pyt. jak: co chciał powiedzieć lub ukazać autor analizowanego dokumentu; jakie zawarł w nim treści; czego mogą być one świadectwem; na czym polega ich oryginalność.
W wyniku analizy treściowej np. zeszytów szkolnych można dowiedzieć się m.in. o zainteresow. ucznia, o jego sposobie wyrażania myśli lub innych przejawach rozwoju umysłowego.
Technika analizy formalnej dokumentów dot. zwłaszcza zew. opisu ich wyglądu, sposobu sporządzania, stopnia trwałości lub adekwatności z zamiarem, jaki przyświecał lub miał przyświecać w toku ich tworzenia. Analiza taka np. zeszytów uczniów pozwala bliżej poznać ich: okładki (czy są obłożone, zabrudzo, podpisane); wygląd kartek (czy są pozaginane, zatłuszczone, starannie zapisane, z marginesem); kształt i formę pisma (czy jest staranne i czytelne); zamieszcz. tam rysunki, schematy, szkice (czy są wykon.czysto i schludnie) Na podst. analizy formalnej można wnosić m.in. o zamiłowaniu ucznia do porządku, obowiązkowości, zdyscyplinowaniu i cechach tamtym przeciwnych
Testy osiągnięć szkolnych- stanowią udoskonal.sposób sprawdzania i oceniania stopnia opanowania przez uczniów wiadom. i umiejętn w zakresie określ przedm. naucz. Dot. rożnych poziomów wiedzy i umiejętności. Zgodnie 90% np. z taksonomią oprac. przez B.S. Blooma mogą one obejmować: Proste odtwarzanie z pamięci; Rozumienie; Umiej. rozw. znanego problemu; umiej. rozwiąz. nowego problemu; Krytyczna ocena sytuacji; Zdolność do syntezy
70-90% zadań testowych dot. zwykłego odtwarz. wyucz. i zapamiętyw. poprzednio wiadomości. Testy takie są jedynie sprawdz. elementar. wiadomości bez specjalnego wnikania w umiejętności teoret. i prakt. ich wykorzystania przez uczniów. Klasyfikacja wg T. Pilcha - sondaż- jest sposobem gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych oraz o zjawiskach społecznych, opiniach i poglądach- monografia- to met badań, której przedmiotem są instytucje wychow. lub jednorodne zjawiska społ, prowadząca do rozpoznania struktury instytucji, zasad i efektywności działań wych. eksperyment- jest met nauk badania określ. wycinka rzeczywistości wychowawcz met indywidualnego przypadku- polega na analizie jednostkowych losów ludzkich uwikłanych w określ sytuacje wychow lub na analizie konkretnych zjawisk Klasyf. wg Łobockiego (to co u Pilcha jest techniką u Łobockiego jest metodą) obserwacja,eksperyment, testy, socjometria, ankieta, wywiad i rozmowa, analiza dokumentów, arkusze, dzienniki obserwacji